Từ nhiều năm
nay, nước nhiễm chì là câu chuyện nhức nhối và là mối quan
tâm của nhiều hộ gia đình tại các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội và thành
phố Hồ Chí Minh. Nỗi lo về nguồn nước nhiễm chì kéo theo bao nỗi lo bộn bề khác
về an toàn sức khỏe và nguy cơ nhiễm độc ở trẻ em, phụ nữ mang thai và cả người
trưởng thành.
Nguyên nhân nước nhiễm chì
Một trong những nguyên
nhân khiến nước sinh hoạt bị nhiễm độc chì chính là hệ thống đường ống dẫn
nước. Nguồn nước đầu ra của nhà máy nước có thể đảm bảo chất lượng và đạt tiêu
chuẩn an toàn vệ sinh, tuy nhiên, đường ống dẫn nước quốc gia và địa phương,
thậm chí của hộ gia đình tiềm ẩn nhiều rủi ro khó lường.
Hệ thống đường ống cũ,
bị xuống cấp qua thời gian; hệ thống có nhiều mối hàn sửa chữa; hệ thống ít
được sục rửa, thay mới đều có nguy cơ bị gỉ sét, ăn mòn, từ đó phát tán các ion
chì và kim loại nặng vào nước. Chì được hòa tan trong nước, xâm nhiễm vào cơ
thể chủ yếu thông qua nước uống và nước dùng trong nấu ăn. Tiến sĩ Phan Thế
Đồng - giảng viên Đại học Hoa Sen cho biết chì là kim loại rất độc, có khả năng
gây ung thư. Bằng mắt thường hoặc ngửi, nếm đều không thể phát hiện hàm lượng
chì có trong các loại nước uống và thực phẩm. Bên cạnh đó, việc “ăn chín uống
sôi” không có tác dụng trong việc xử lý hay loại bỏ chì trong nước.
Nguy cơ nước nhiễm chì đến từ hệ thống đường ống cũ, ít được sục
rửa, thay mới
Tác động của nước nhiễm chì đối với cơ thể
Khi đi vào cơ thể trẻ
nhỏ, 40%-50% lượng chì trong nước sẽ được hấp thụ và tích lũy ở máu, mô mềm và
xương. Trong khi đó, con số này ở người lớn chỉ khoảng 3-10%. Như vậy, một liều
lượng chì nhất định có thể không tác động nhiều đến người lớn, nhưng có thể gây
ảnh hưởng lớn và lâu dài đến trẻ nhỏ.
Theo Cơ quan bảo vệ
môi trường Hoa Kỳ (EPA), tiêu chuẩn an toàn của hàm lượng chì trong nước uống
là 0.015 mg/L do đối với trẻ em, mức độ chì trong máu cần được đảm bảo luôn
dưới 0.05 mg/L. Mức độ chì từ 0.1 đến 0.25 mg/L đã có thể có ảnh hưởng tiêu cực
tới các chức năng não bộ của trẻ. Mức độ báo động 0.7 mg/L sẽ gây ra rối loạn
hành vi, nguy cơ mất trí nhớ và thậm chí là co giật, hôn mê sâu dẫn đến tử
vong.
Bảng tóm tắt nồng độ chì trong máu và các hậu quả liên quan
Trên thực tế, cơ thể
người có khả năng tự đào thải chì qua hệ bài tiết như nước tiểu, mồ hôi... Tuy
nhiên thời gian để chì tự đào thải ra khỏi cơ thể rất lâu, thông thường là 10
tháng để đào thải lượng chì đã xâm nhiễm vào trong máu, ít nhất 10 năm để loại
bỏ chì ra khỏi các cơ quan khác trong cơ thể.
Tác hại của nước nhiễm
chì đối với trẻ em
Theo Health Sina -
chuyên trang về sức khỏe và giáo dục cộng đồng ở các nước đang phát triển,
nhiễm độc chì ảnh hưởng đến trẻ em nặng nề hơn người trưởng thành, đặc biệt là trẻ
em dưới 6 tuổi vì hệ thần kinh còn non yếu và khả năng thải độc của cơ thể chưa
phát triển hoàn chỉnh. Người thưởng thành nhiễm chì có thể được chữa khỏi hoàn
toàn mà không có biến chứng, nhưng trẻ em nhiễm lượng chì thấp cũng có thể để
lại di chứng vĩnh viễn, việc phục hồi một phần cũng mất rất nhiều thời gian.
Nhiễm độc chì ảnh hưởng đến trẻ em nặng nề hơn người trưởng
thành
Với phụ nữ mang thai,
độc tố chì có thể vượt qua hàng rào nhau thai và phơi nhiễm vào thai nhi. Việc
này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, bao gồm: hạn chế sự tăng trưởng của
thai nhi, tăng nguy cơ sinh non của người mẹ.
Di chứng thường gặp
nhất của các ca nhiễm chì là sự suy giảm chức năng cả hệ thần kinh trung ương
và ngoại vi, chức năng tế bào máu, khả năng ghi nhớ, và chỉ số thông minh (IQ).
Khi bị nhiễm chì, trẻ thường có biểu hiện thiếu máu, buồn nôn, hiếu động quá
mức, khó tập trung, IQ thấp và tăng trưởng chậm.
Biện pháp phòng tránh nước nhiễm chì
Loại bỏ nước nhiễm chì bằng phương pháp cất nước
Như đã nói, nước nhiễm
chì không thể được xử lý và loại bỏ qua biện pháp đun sôi thông thường. Thay
vào đó, phương pháp chưng cất nước được coi phương pháp hiệu quả để loại bỏ
chì. Quá trình đun sôi sẽ làm cho hơi nước bốc hơi, ngưng tụ và được thu thập,
lưu trữ thành nước cất. Chì và các kim loại nặng, hóa chất… được tách khỏi nước
và giữ lại trong thiết bị. Do đó, nước cất hoàn toàn tinh khiết, không chứa bất
kỳ hợp chất nào bao gồm cả hóa chất có hại và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.
Nước cất rất tốt cho sử dụng ngắn hạn và giải độc cơ thể, tuy nhiên, được coi
là “nước đói” vì thiếu khoáng chất, do đó, nước cất không được khuyến khích sử
dụng trong dài hạn.
Nước cất có độ pH thấp
và cần được bảo trì cẩn thận để đảm bảo độ tinh khiết, ngăn chặn khả năng tái
nhập khuẩn từ môi trường bên ngoài. Chi phí mua thiết bị cất nước rẻ hơn nhiều
so với thiết bị lọc nước RO nhưng chi phí vận hành lại cao hơn do phải sử dụng
nhiều điện để đun sôi, đồng thời, thời gian ngưng tụ hơi nước thường kéo dài
nhiều giờ đồng hồ.
Phương pháp lọc RO là
phương pháp sử dụng màng lọc kỹ thuật kết hợp với áp lực máy bơm đẩy nước và
công nghệ thẩm thấu ngược để loại bỏ tạp chất và tách ly các ion hòa tan trong
nước nhằm loại bỏ 99% các hợp chất và vi khuẩn. Đây cũng là phương pháp được sử
dụng phổ biến bởi tính kinh tế và hiệu quả cao.
Màng RO được thiết kế
với cấu trúc lỗ chặt chẽ, kích thước lỗ lọc nhỏ hơn nhiều so với màng UF và các
màng lọc khác. Do đó, màng RO có khả năng loại bỏ tất cả các hạt, vi khuẩn,
chì và kim loại nặng, các chất hữu cơ kể cả các hạt có kích thước 0,1 - 0,5
nanomet.
Với áp lực cực lớn từ
máy bơm, dòng nước chảy liên tục với tốc độ cao trên bề mặt của màng RO đẩy các
phân tử nước siêu nhỏ lọt qua được những lỗ lọc màng RO. Các tạp chất khác bị
loại bỏ ra ngoài. Với cách thức này, bề mặt của màng RO liên tục được rửa sạch
và có tuổi thọ tới 2 – 5 năm.
Ngoài các lõi lọc,
các máy lọc nước RO bổ sung các lõi khoáng đá không tham gia
vào quá trình lọc sạch nước mà có tác dụng cân bằng pH trong nước, ổn định lại
vị ngọt mát tự nhiên của nước, và đặc biệt, bổ sung một số vi khoáng cần thiết
cho cơ thể. Các lõi chức năng này giải quyết nhược điểm tồn tại của nước cất
đồng thời mang lại nguồn nước an toàn và bổ dưỡng cho cơ thể người sử dụng đặc
biệt là trẻ em.
Như vậy, nước nhiễm
chì với nguyên nhân chính do hệ thống đường ống cấp nước chính là mối nguy cho
an toàn sức khỏe của cả gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ. Nước đun sôi thông
thường vẫn tiềm ẩn độc tố chì và kim loại nặng. Biện pháp xử lý triệt để là sử
dụng nước cất trong ngắn hạn hoặc lọc nước với máy lọc nước sử dụng công nghệ
thẩm thấu ngược RO. Hiện tại, trên thị trường có nhiều sản phẩm máy lọc nước RO
với các chức năng và phân khúc giá khác nhau như máy lọc nước iRO 2.0 với 9 cấp
lọc đạt tiêu chuẩn an toàn của bộ Y tế QCVN6-1, máy lọc nước iRO
1.1 có 9 cấp lọc và đèn UV tia cực tím, máy lọc nước sRO 7 cấp...
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét